Kiedy niezbędne są karty charakterystyki?

22 lipca 2022

Karty charakterystyki (ang. Safety Data Sheet), to dokumenty, ukazujące zestaw najistotniejszych informacji o danej substancji, bądź mieszaninie, wymagalne podczas kontroli zewnętrznych w danym przedsiębiorstwie. Informują o szczegółowym składzie produktu i o wszelakich istniejących zagrożeniach i ryzykach, jakie niesie praca z substancjami chemicznymi. Przypominają również o konieczności odbycia w terminie wymaganych szkoleń i kursów, pozwalających na pracę pośród wszystkich żrących materiałów. Karty ułatwiają także ochronę pracowników, poprzez szczegółowe wytyczne co do warunków pracy i przygotowania bezpiecznego stanowiska, na którym można pracować w otoczeniu chemikaliów.

Kiedy niezbędne są karty charakterystyki?

Głównym zadaniem kart charakterystyki, jest ścisła kontrola chemikaliów i dostarczanie precyzyjnych oraz szczegółowych informacji na temat każdego z nich. Są to dokumenty, niezbędne w każdym przedsiębiorstwie firmie, fabryce i biznesie, który zajmuje się produkcją, emitowaniem i rozpowszechnianiem niebezpiecznych substancji. W praktyce są nimi m.in. środki do dezynfekcji powierzchni i ciała, wyroby medyczne (np. termometry rtęciowe), sprzęt elektryczny i elektroniczny (np. baterie, żarówki), substancje drażniące i paliwa płynne (np. rozpuszczalniki, nafta, olej opałowy, butle z gazem, gaz do uzupełniania zapalniczek), a także chemikalia i nawozy używane w ogrodnictwie (np. opryski przeciw insektom, produkty użyźniające glebę). Każdy z ów produktów, w którego skład wchodzi nawet minimalna ilość toksycznych płynów, musi zawierać indywidualnie sporządzoną kartę charakterystyki, która dogłębnie poinstruuje użytkownika tak, aby bezpiecznie skorzystał z zakupionego wyrobu. Niezbędna jest w sytuacji, kiedy zgodnie z punktem 6 art. 2 rozporządzenia REACH, produkt został uznany jako stwarzający zagrożenie dla życia i środowiska, a substancja niebezpieczna występuje w postaci surowca niezbędnego do jego wyprodukowania, bądź jest czynnikiem szkodliwym, który w znacznej ilości występuje na stanowisku pracy w konkretnym przedsiębiorstwie. Ponadto, taka karta jest wymagana na każdym etapie kontaktu z toksyną, dlatego winna być dostępna dla każdej osoby, która ma z nią styczność, już od wczesnego etapu obróbki i produkcji danego dobra.

Czym są karty charakterystyki?

Karty charakterystyki, to wyspecjalizowane dokumenty techniczne, dostarczające informacje o właściwościach danej substancji, mieszaniny, czy produktu, w którego skład wchodzi substancja niebezpieczna i drażniąca. Tak przygotowana karta, szczegółowo określa sposób postępowania z produktem i ułatwia udzielenie niezbędnej pomocy, wskazując drobiazgowo jak winno się zachować, w przypadku uwolnienia produktu do otoczenia i środowiska, oraz powstałych w jego wyniku pożarów, zanieczyszczeń i skażeń. Dokument ten stanowi też instrukcję przechowywania i stosowania konkretnego materiału. Karty charakterystyki posiadają ścisły regulamin, wyznaczający sposób transportu niebezpiecznego dobra i wskazujący jak postępować z ewentualnymi odpadami, stanowiącymi zagrożenie. Wystawiane są przez producentów każdej substancji, sklasyfikowanej wcześniej jako niebezpieczna, a obowiązek ten regulowany jest dzięki Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego 1907/2008 (w skrócie; REACH).

Komu są potrzebne karty charakterystyki?

Karty charakterystyki potrzebne są wszystkim użytkownikom, niebezpiecznych substancji, chemikaliów i mieszanin oraz wszelakich toksycznych pochodnych. Wymaga się, aby sporządzone i oddane do użytku były na każdym etapie pracy z niebezpieczna substancją, tak, aby zarówno producent, osoby biorące czynny udział w procesie produkcji i użytkownicy, którzy zakupili ostatecznie oddany do obiegu produkt mieli dostęp do informacji, zaleceń i przeciwskazań powiązanych z surowcem. Ważne jest, aby na każdym etapie obrotu daną miksturą, karta charakterystyki była dostępna "od ręki", gdyż ułatwi to proces kontroli przez SANEPID, Inspekcje Handlową i PIP, chroniąc przed zbędną grzywną, jaką instytucje te nakładają na przedsiębiorcę w momencie jej braku.

Jak wygląda tworzenie kart charakterystyki?

Karty charakterystyki tworzone są przez wyspecjalizowane i odpowiednio przygotowane do tego osoby. Za tworzenie kart charakterystyki odpowiedzialni są powołani do tego, wykształceni i wyszkoleni doktorzy, czy inżynierowie, specjalizujący się w zagadnieniach stricte chemicznych, ekologicznych i będący na bieżąco z aktualnymi informacjami z zakresu obowiązujących przepisów prawnych zarówno tych, panujących w danym kraju jak i unijnych.

Sporządzane są w językach urzędowych państw członkowskich UE, na których dane dobro zostaje wprowadzone do obrotu. Każda z nich jest dokumentem, zbudowanym z 16 sekcji, których szczegóły podyktowane są odgórnie przez rozporządzenie REACH. Ważne jest, aby były one aktualizowane na bieżąco i zgodnie ze zmieniającymi się standardami chemicznymi, tak, aby w przypadku zmiany składu substancji niebezpiecznej zmienić również wytyczne w karcie. Każda z tworzonych kart charakterystyki, musi zawierać obowiązkowe informacje, takie jak mn.in: